خرید اکسسوری زنانه و مردانه
خرید کفش ورزشی, لوازم دیجیتال ,شارژ, اکسسوری زنانه, ساعت مچی مردانه , ساعت مچی مردانه, کفش اسپورت مردانه,خرید اکسسوری زنانه و مردانه
خرید کفش ورزشی, لوازم دیجیتال ,شارژ, اکسسوری زنانه, ساعت مچی مردانه , ساعت مچی مردانه, کفش اسپورت مردانه,دانلود معماری دینامیک 13 ص
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 15 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 13 |
تحقیق معماری دینامیک
دینامیک در فیزیک به معنای حرکت است . در معماری نیز دینامیک به عنوان یک سبک و هم به عنوان یک پدیده خارق العاده مطرح می شود . ساختمانهایی که دائما در حال حرکت و تغییرند و در عین حال شکل خود را برای انطباق با تصورات انسانی تغییر می دهند ، اندام ها و اشکالشان تغییر می کند تاهمخوانی بهتری به افکار و تخیلات ما و همچنین طبیعت داشته باشد . بناهای ما در معرض خورشید و باد هستند ، بنابراین طبیعت به تنهایی تمام انرژی مورد نیاز را به ساختمان می دهد . این ساختمانها جهت حرکت خورشید را تعقیب می کنند ( سازگاری با محیط طبیعی ) . بنابراین همساز شدن با طبیعت باعث می شود این بناها انرژی مورد نیاز خود را تامین کنند .
در این سبک از معماری با چرخش 360 درجه ای ، چشم اندازی باز و دید گسترده و عمیق از جهان طبیعت آینده و زندگی دریافت می شود .
بناهای معماری دینامیک دائما در حال تعدیل و تغییر در شکل و کالبد خود است .
در این بناها هرطبقه به صورت مجزا در حال چرخش است . و همزمان با آن فرم کلی بنا در حال تغییر و تحول است و نماهای متفاوت از زوایای متفاوت را به ارمغان می آورد . این رویکرد جدید ، در واقع نوعی قالب با معماری معاصرهاست که تا به حال تمام اتفاقات آن را براساس قانون گرانش زمین بوده است و به عبارت دیگر بینش و دیدگاه جدید این سبک معماری بر اساس مجموعه نیروهای محرک پایه ریزی شده که درواقع معماری سنتی که تاکنون بر اساس ثقل و جاذبه استوار بوده است را به چالش می کشد . معماری دینامیک سمبل فلسفه جدیدی بوده که سیمای شهرها و ایده زندگی ماراتغییر خواهد داد. از این به بعد بناها و ساختمان ها دارای بعد چهارم می شوند که همان زمان است . پس دیگر فرم آنها به اجسام صلب و سخت محدود نمی شود و بناها دارای رویکرد و گرانشی نوین و انعطاف پذیر خواهند شد و در نتیجه شهرها سریع تر از آنچه تصور می کنیم تغییر خواهند کرد .
با این معماری نوظهور خانه هایی که ما در آن زندگی می کنیم و نحوه زندگی ما شروع به تغییر اساسی می کند و ساختمان ها دیگر محصول افکار فسیل شده و قدیمی معماران نخواهند بود . بلکه تبدیل به بناهایی می شوند که در حال دگرگونی هستند و دائما برای ما چشم اندازها و تجارب جدیدی همراه با زمان را به ارمغان می آورم درنتیجه قلم معماران نمی تواند محیطی را بر ما تحمیل کند ، هرساختمان دارای نوعی آزادی ، اختیار و خاستگاه خاص خود می شود . روشهای پیشرفته ساخت و توانایی تولید انرژی توسط خود بنا که همان خودکفایی درتولید برق است دوفاکتور و ویژگی شاخص در معماری دینامیک می باشد .
دوویژگی شاخص درمعماری این بنا :
- نحوه ساخت
- خودکفائی در تولید انرژی
این سبک معماری در چگونگی ساخت نیز دارای نوآوری است . درواقع ساخت نیز دارای نوآوری است . در واقع اولین ساختمانی است که درکارخانه و بدون سایت ساخته می شود ( به جز هسته مرکزی بتنی ساختمان )که در محل بنا واقع می شود و قطعات پیش ساخته و واحدهای پیش ساخته به هسته الصاق می گردد . این اجزا ( لونیت ها ) با استاندارد کیفی بالا درکارخانه ساخته می شود و تمام لوله کشی ها ، سیم کشی ها ، سیستم تعویه و نازک کاری آن انجام می شود که خود مزیتی بزرگ محسوب می گردد . جون در این روش نازک کاری دارای کیفیت بالایی است و همچنین لونیت ها در سایت به هسته بتنی متصل می شود به تعداد کمتری کارگر ساختمانی در سایت نیاز است درنتیجه تلفات جانی و صدمات کمتری دارد .
تعداد کارگران ساخت مورد نیاز از 2000 کارگر به 90 نفر کاهش می یابد همچنین در مخارج و زمان ساخت ساختمان صرفه جویی می شود . بنابراین این روش دارای تضمین صرفه جویی 20 درصدی در هزینه هاست که تاثیر عظیمی در ساخت و ساز جهانی خواهد داشت . در حقیقت سه ویژگی خاص معماری دینامیک یعنی تغییر شکل ، روشهای پیشرفته تولید صنعتی قطعات و خودکفایی بنا در تولید انرژی ، می تواند مزایای بسیار زیادی در سطح ساخت و ساز جهانی به دنبال داشته باشد . در داخل این بناها از سیستم دی کنترل الکتریکی و طراحی داخلی و مبلمان بسیار لوکس استفاده خواهد شد .
در واقع در یک برج گردان کارخانه 90 درصد کارها در کارخانه ها انجام می شود ورودی هسته مرکزی در سایت مونتاژ و هزینه تمام شده آن 23% کمتر از روشهای متداول امروزی ساخت و سا ز در محل بناست. و به جای 2000 نفر 700 نفر در کارخانه در شرایط مطلوب کارمی کنند و 90 نفر هم در سایت کار مونتاژ را انجام می دهند .
- خودکفایی در تولید انرژی الکتریکی : در این نوع از معماری توربین های بادی که به صورت افقی بین طبقات نصب می شود بهره می برند که علاوه بر تامین برق کل ساختمان برق مورد نیاز چندین ساختمان مجاور و در مقیاس خودش را نیز فراهم می کند .
این بناها متغیر قادر به تامین درونی الکتریکی خود خواهند بود و توربین های بادی به همراه پانل های خورشیدی با استفاده از باد و نورخورشید درون ایجاد هرگونه الودگی تمام انرژی مورد نیاز خود را فراهم می کنند که ارزش آن در سال معادل 7 میلیون دلار خواهد بود .
هرتوربین می تواند 3% مگاوات برق تولید کند مثلا باتوجه به وجود 4 هزار ساعت باد سالانه در دبی ،بهترین های استفاده شده در بنا می توانند 1200000 کیلووات ساعت انرژی تولید کنند . باتوجه به اینکه مصرف متوسط انرژی هرخانواده 24 هزار کیلووات ساعت تخمین زده می شود . هر توربین می تواند انرژی 50 خانواده را تامین کند .
پایه گذاری معماری دینامیک :
باشروع کارهای ساختمانی اولین بنای متحرک توسط معمار ایتالیایی تبار دیوید فیشر عصر تازه ای در معماری آغاز می شود به نام عصر معماری دینامیک
فیشر 58 ساله که دارای مدرک دکترای افتخاری کازا از موسسه پرودیو در دانشگاه کلمبیا از نیویورک است می گوید : او حتی وقتی یک پسر بچه ی کوچک بوده این افکار را در ذهن خود داشته است . او به یاد دارد روزی که مادرش او را به اطراف دریای مدیترانه برای تعطیلات برده و از او پرسیده بود که کجا می خواهد زندگی کند ، او درست در همان موقع دریافته بود که نمی خواست در مکان معینی زندگی کند یا در جایی که زندگی خواهد کرد محصور نباشد.
دانلود معماری دوره هخامنشیان 25 ص
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 38 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 25 |
تحقیق معماری دوره هخامنشیان
معماری دوره هخامنشیان در حدود 560 سال پیش از میلاد که دو دولت نیرومند آریایی یعنی ماد و پارس با هم موتلف گشتند امپراطوری بزرگ ایران به وجود آمد. این واقعه زمانی رخ داد که کوروش بزرگ نخستین شاه هخامنشی نیای خود آستیاک (اژی دهاک) فرمانروای ماد را از تخت پادشاهی به زیر آورد . با کوشش دو تن از پادشاهان توانمند این سلسله یعنی کوروش و سپس داریوش همه آسیای باختری و خاوری از رود نیل تا جیحون و از دریای اژه تا رود کنگ به تصرف در آمد و شاهنشاهی ایران بصورت نخستین امپراطوری بزرگ جهان سازمان یافت و مدت دویست و سی سال با ثباتی کم نظیر دوام آورد . راه شاهی که از سارد پایتخت لیدیه تا شوش به مسافت بیش از 1600 میل امتداد داشت با یکصد و دوازده ایستگاه بین راهی در طول آن برای کمک به کاروان ها و حمل ونقل کالا در مدتی کمتر از نود روز در سراسر امپراتوری و حتی سنگ فرش بودن راههای بین شوش و تخت جمشید و اکباتانه (همدان) نمونه ای کوچک از اقدامات عمرانی هخامنشیان بوده که نشانگر تمدن درخشان ایرانی در این دوره است. هنر ایران در دوران هخامنشی هنری است شاهی و سرنوشتش با سرنوشت شاهان هخامنشی پیوند خورده است و به این دلیل است که در دوران پادشاهی کوروش و داریوش این هنر به اوج ترقی می رسد و سپس پیشرفت آن متوقف می گردد و فقط در زمان خشایارشا و اردشیر مختصر جنبشی از خود نشان میدهد. **** مهمترین بناهای به جای مانده این دوران کاخهای شاهی است تاریخ ساختمان این کاخها به اواسط قرن ششم قبل از میلاد باز می گردد آنچنان که از آثار معماری این دوره بر می آید آغاز آن از مسجد سلیمان و بعدا در پاسارگاد و تخت جمشید گواه آن است. یکی از عناصر مهم ساختمانی صفه مصنوعی است که پشت به کوه دارد و روی آن ساختمانهای کاخها و اقامتگاههای شاهی را بنا میکردند با پلکانهای سنگی برای صعود به صفه. به عنوان نخستین ابزار سیاسی و به نشانه تایید آسمانی در حدود سال 550 پیش از میلاد کوروش ساختمان مجموعه کاخ و پرستشگاههایی را در پاسارگاد در استان فارس بنا نهاد که نخستین کانون امپراطوری هخامنشی و معرف سبک معماری هخامنشی است و آشکارا منابع آنرا روشن می سازد . معماری پاسارگاد در حقیقت یک نوع معماری تکامل یافته از شیوه معماری پارسی است با آنکه بسیاری از بخشهای آن از میان رفته ولی زیبایی و اصول فنی در ساختمان را رعایت نموده اند. هخامنشیان تنها سازندگان کاخ نبودند بلکه از آنها نیز آثار معابد و مقابر آرامگاهی صخره ای بجای مانده است . به هر روی که این دوره از معماری ایرانی را بررسی کنیم در خواهیم یاغت که از چه پیشینه ای غنی و بادوام برخوردار است همچنانکه بیش از این گفتم معماری هخامنشی به نوعی شکل تکامل یافته معماری ایلامی و مادی است و به عبارت دیگر هخامنشیان از آن مجموعه فنون و هنرهای ساختمانی با روشی خاص و استادانه استفاده کردند . آنان مصطبه سازی آجرهای لعابدار ایلامی و تالارهای ستون دار با ایوانهای جانبی و مقابر صخره ای مادی را تکامل بخشیدند و از همسایگان و ملل تابعه هم غافل نماندند بلکه از معماری و معماران بابلی آشوری لیدی ساردی مصری استفاده های شایانی بردند و افزون بر آثار موجود از ملل متقدم هنرمندان آثاری پدید آوردند که در طول تاریخ بشریت اگر بی نظیر نباشد کم نظیر است. معماران هخامنشی از هوش و ذکاوتی سرشار بهره مند بوده اند . زیر در آثار آنها اصولی رعایت شده که بعدها به عنوان اصول معماری ایرانی معمول و مرسوم گردید.هر چه بنا کردند به استثنای پاره ای از موارد مصالح بوم آورد را در نظر گرفتند . از آن جمله پاسارگاد است که آن را می توان از پروژه های عظیم و آغازین امپراطوری هخامنشی محسوب نمود . هخامنشیان با اینکه قبلا در مسجد سلیمان آثاری از خود به جای گذاشته بودند اما پاسارگاد داستانی دیگر دارد . پاسارگادی که به اعتقاد بسیاری از مورخین نخستین پایتخت امپراطوری نوپا بود و از همانجا سایر نقاط کشور بزرگ و پهناور ایران آنروز تسخیر گردید. پاسارگاد را باید از کارهای کوروش بزرگ قلمداد کرد . در پاسارگاد هنر ایرانی وحدت یافته تر می شود با آثاری نظیر کاخ دروازه و دیگر کاخها و تل تخت. در این شهر مجموعه ای از بناهای کاخها مقابر پل و کوشکهایی بر پا گردیدند . که هر یک از آنها جای بررسی و مطالعه جداگانه دارند. زیرا تمام آنچه که یک اثر معمارانه باید داشته باشد در این ساختمانها رعایت گردیده است. حال برای جلوگیری اطاله کلام به شرح و توصیف جزئیات برخی از این بناها می پردازیم. تل تخت(تخت سلیمان): این اثر معماری که صفه بزرگی است مشرف به تمام کاخ ها و باغهای پیرامون خود در پاسارگاد بر روی تپه ای به بلندی 50 متر قرار گرفته که بقایای دیوار سنگی بزرگ آن قابل ملاحظه است . سکوی این بنا از سنگهای بزرگ تراشیده شده در نما و با سنگهای لاشه ای در دیوار اصلی ساخته شده است.بخش غربی این سکو را از ستیغ و لبه یک تپه کوه مانند ساخته اندو سپس مجموعه ای از کاخها و سایر تاسیسات را روی آن ایجاد کرده اند.بی هیچ گمانی این تخت را برای زیربنای کاخ های باشکوهی همانند کاخهای تخت جمشید به وجود آورده اند . نکته قابل ذکر در سنگهای تراشیده آن است که در معماری به سنگهای ((بادبرد)) معروف هستند و با بستهای فلزی به شکل دم چلچله ای به هم متصل شده اند .درباره زمان ساخت آن دیوید استروناخ معتقد است که باید به فرمان کوروش در زمانی که پاسارگاد پایتخت امپراطوری هخامنشی بوده ساخته شده باشد به هر روی با اینکه ساختمان مزبور خرابی دیده است ولی طرح تقریبی بازسازی شده آن اندکی از عظمت و شوکت معماری آنرا نمایش می دهد.
آرامگاه کوروش: نخستین اثری که در دشت مرغاب و دهکده مادر سلیمان (پاسارگاد) جلب توجه میکند مقبره کوروش است. بنای سنگی باشکوهی که در حدود بیست و پنج قرن پیش ساخته شده است. این بنا در میان مردم به نام قبر مادر سلیمان معروف است. بنا از دو بخش تشکیل شده است: الف)قسمت سکو مانند که یادآور زیگورات چغازنبیل ((دوره ایلامی ))است ب)قسمت بالایی آن که اتاق کوچکی است و با سقف سنگی به صورت شیروانی (خرپشته) ایجاد شده است. بخش سکو مانند پله پله از شش طبقه تشکیل یافته است طبقه اول 70/1 دوم و سوم هر کدام 1 متر و سه طبقه آخری 55 سانتی متر بلندی دارند عرض سکوها که حالت پله مانند را دارند 50 سانتی متر است. بلندی این قسمت در مجموع 35/5 متر است بخش ب که اتاقک کوچکی است دارای در گاهی به عرض 87 سانتی متر و ارتفاع 30/1 متر است . ابعاد 30/2*3 متر و ارتفاع آن 10/2 متر است.کل بنا از سنگ ساخته شده است و یکی از آثار معماری بسیار زیبای دوران هخامنشی. کاخ دروازه :این بنا که در شرق محوطه کاخها و اندکی بیرون از خط دیوار حصاری است که مجموعه کاخی در آن قرار دارند واقع شده است ابعاد آن 36*36 متر است. بنای ستوندار با دو ردیف 4 تایی ستونهای سنگی جزر دیوارها نیز از سنگ ساخته شده است و این بنا چهار مدخل ورودی دارد که دو تا از آنها بزرگتر از دوتای دیگرند. بر روی سطوح مدخل ورودی نقوش برجسته ای از ترکیب انسان و گاو انسان و ماهی وجود دارد و در گاه شمالی آن نقش یک انسان بالدار که بعضی آن را به کوروش بزرگ تعبیر کرده اند . ستونها دارای پایه هایی از سنگ سیاه و زرد شبه مرمر هستند و کف کاخ را با سنگهای بدون شکل هندسی منظم سنگ فرش نموده اند. مجموعه کاخها و باغ شاهی: این مجموعه باغ و کاخ را می توان یکی از قدیمیترین نمونه های موجود از نوع خود محسوب نمود که شامل دو کاخ بار عام و اختصاصی کوروش دو بنای کوشک و مجموعه از آب نماها و خیابان ها است. کاخ بارعام کوروش:این بنا مشتمل بر یک تالار مرکزی و چهار ایوان در چهار جهت و دو اتاق در جناحین ایوان جنوبی است.تالار مرکزی آن از دو ردیف چهار ستونی سنگی تشکیل یافته و چهار ایوان در جهات اربعه آن نیز دارای دو ردیف ستون سنگی است و فاصله ستونها در بخشهای اخیر کمتر از تالار مرکزی است.تالار مرکزی همانند کاخ دروازه دارای چهار مدخل ورودی در چهار جهت است.این بنا نیز از سنگ و خشت ساخته شده و کف آنرا با مهارت کم نظیری سنگ فرش نموده اند.ستونهای بجا مانده نشانگر آن است که بدون تزیین است. کاخ اختصاصی کوروش : از نظر پلان و شکل مانند کاخ بارعام است و عبارتست از یک تالار مرکزی با 5 ردیف 6 تایی ستونهای سنگی و چهار ایوان در جهات اربعه دارد و دو اتاق در گوشه شمال غربی و جنوب غربی .ابعاد آن در حدود 5/22*3 متر و وسعت آن 700 متر مربع است جرز درگاه های این بنا از سنگ زرد شبه مرمر که در نزدیکی پاسارگاد وجود دارد ساخته شده است . ترکیب سمگ سیاه و زرد در پایه ستونها جالب و دیدنی است . شالی پایه ستونها دارای تزیینات قاشقی است در جای دیگر از آن استفاده نشده بوده است. کوشکهای باغ شاهی:در میان مجموعه باغها و کاخهای شاهی پاسارگاد دو بنای زیبا قرار دارد که هر کدام از آنها دارای یک سالن مرکزی است که چهار ایوان در چهار جهت دارد . ایوانهای شمالی جنوبی کوشک A دارای چهار ستون در هر ردیف هستند و ایوانهای شرقی و غربی به خاطر کم عرض بودن دارای یک ردیف ستون.کوشکBدر ایوانهای شرقی و غربی چهار ستون در یک ردیف و در ایوانهای شمالی و جنوبی یک ستون دارد.این امر تنوع در معماری دو بنای کوچک را تا چه حد آشکار می سازد . این بناها در حقیقت راه ارتباطی به کاخهای اختصاصی و بارعام کوروش بوده اند. باغ پاسارگاد:مجموعه ای است زیبا ومنسجم که کاخها و کوشکهای متعددی را در خود جای داده است.این باغ را می توان یکی از زیباترین باغهای جهان دانست . زیبایی و شهرت باغهایی از این نوع بوده که واژه پردیس /فردیس/فردوس (باغ) فارسی را به چند زبان بزرگ و معروف جهان(عربی/انگلیسی/فرانسه/ایتالیایی/آلمانی..) نفوذ داده است و این امر نشانگر قدمت باغ سازی در ایران است که باغ سازی در دوره صفویه نیز متاثر از این دوره است. مقبره کمبوجیه(زندان سلیمان):مقبره کمبوجیه بنای سنگی مکعب مستطیل شکلی است که از سنگهای سفید بزرگ تراشیده شده است و متاستفانه یکی از دیوارهای چهارگانه و سقف آن سالم مانده است.و از هر نظر قابل مقایسه با بنای کعبه زردشت نقش رستم در مرودشت است . البته به طور قطع قدیمی تر از بنای فوق الذکر (کعبه زردشت) است.
دانلود معماری در کویر 40 ص
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 497 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 43 |
تحقیق معماری در کویر
|
مناره‌ای در کویر |
|
گردشگری - اعظم السادات راستی: البته شیرینی‌های معروف و دیدنی‌های فراوانی نیز دارد. امروز قصد پرداختن به شهر زیبای یزد را داریم. استان یزد در قسمت مرکزی فلات ایران و در همسایگی استان‌های اصفهان، فارس، خراسان جنوبی و کرمان قرار دارد. این استان دارای 9شهرستان، 19شهر، 17بخش و 43دهستان است. باران در یزد بسیار کم می‌بارد به طوری که متوسط بارندگی سالانه در این استان، بین 50 تا 100میلی‌متر است. محدوده استان یزد جزئی از فلات مرکزی ایران به شمار می‌رود که کویرهای ایران نیز عمدتاً در این فلات جای دارند؛ پس بخش بزرگی از مساحت استان را کویرهای مختلف در بر گرفته‌اند. پیشینه تاریخی مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره‌ای ویژگی‌های گویشی سخن می‌گویند و بسیاری از واژه‌ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده‌اند.گردشی کوتاه در شهر یزد، ساعت‌ها وقت لازم دارد؛ پس اینجا تنها به برخی از آثار تاریخی، مذهبی و دیدنی این شهر اشاره می‌کنیم. آب‌انبار شش‌بادگیری
مجموعه مارکار آتشکده زرتشتیان
دخمه زرتشتیان
مدرسه ضیائیه حمام خان بازار خان مسجد جامع کبیر
مجموعه امیرچخماق مسجد ملااسماعیل مسجد ریگ
بقعه دوازه امام خانه لاری‌ها |
دانلود معماری بین النهرین 18 ص
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 4234 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 18 |
تحقیق معماری بین النهرین 18 ص
کهن ترین زیگورات بین النهرین
زیگورات اور
کهن ترین زیگوراتی که ناکنون در بین النهرین (عراق کنونی) توسط باستان شناسان خاکبرداری و شناسایی شده است زیگوراتیست که اورنمو موسس سلسله سوم اور در سال 2100 قبل از میلاد یعنی 4100 سال پیش در شهر باستانی اور محل تولد حضرت ابراهیم نبی بنا کرده بود او این زیگورات را در کنار معبدی که برای نیایش خدایان ساخته بود بر پا داشته است. این زیگورات در اصل دارای سه طبقه بوده است که در حال حاضر تنها طبقه اول آن باقی مانده است. راه دست رسی به بالاترین طبقه بوسیله سه رشته پلکان رشته پلکان میانی و دو رشته پلکان جانبی صورت میگرفت. زیگورات با خشت بنا شده بود و پوسته خارجی آن را از آجر ساخته بودند.
زیگورات اور : این بنا از خشت خام ساخته شده است . فونداسیونی به عمق 15 متر دارد . 3 ردیف پلکان 100 تایی که به پرستشگاه می رسد . نمای بنا از آجر است و برای استحکام بنا در برابر سیلابها از ملات قیری استفاده کرده اند .
(زیگورات به زبان سومری ها به معنای کوه است و به زبال بابلی ها به معنای بنایی پله پله است که طول و عرض طبقه بالاتر از طبقه پایین تر کمتر است .
زیگورات اور ، نمونه مناسبی از این مورد است که به دوره سومری نوین – از سده 22 تا سده 21 پیش از میلاد – مربوط می شود ؛ در این دوره ، معماران می کوشیدند بلندترین و کوه پیکرترین بنای ممکن را روی زمین . نخست کوهی از خشت خام را می بینیم که در اثر عواملی چون زمان ، آب و هوا ، و تاخت و تاز دشمنان تقریبا" به صورتی بی شکل درآمده است ؛
بر روی شالوده ای از این به ارتفاع 15 متر ، دو طبقه سوار برهم قرار دارند که به ترتیب کوچکتر می شوند ؛ و از آن دو احتمالا" طبقه بالا در حکم پی زیارتگاه بوده است . سه پلکان خرپشته ای ، هریک با یکصد پله ، در یک نقطه ، به دروازه برج دار زیگورات می رسند و از آنجا احتمالا" پلکان دیگری به زیارتگاه یعنی مرکز نمایشهای آیینی منتهی می شود . ساختمان این زیگورات ، کوه محکمی از خشت خام با نماسازی ضخیمی از آجر پخته با ملات قیری است . آجر پخته را به این علت با ملات قیر در نماسازی به کار می بردند که بر قدرت و استحکام ساختمان در برابر سیلها و اثر دیگر عوامل طبیعی بیفزایند . طبقات زیگورات ، احتمالا" در اصل به رنگهای متفاوت با معنی نمادینی ساخته می شده اند و احتمالا" در محوطه پشته آنها درختکاری و گیاهکاری نیز می شده است . ارتفاع زیاد این بنا و دشواری صعود و دستیابی به نوک زیارتگاه ، احتمالا" مانند مذاهب دیگر ، نمادی از گونه ای تدارک دشوار روح برای روشنایی گرفتن از خدا به شمار می رفته است . بدون تردید رفعت زیگوراتهای بزرگ ، که ظاهرا" به قلب اسمان می رسیدند تأثیر ژرفی بر عبریان کهن داشته است . زیرا زیگوراتی در بابل به نام برج بابل ساختند و به یادگار گذاشتند که نشانه ای از غرور بلند پروازانه نوع بشر .
-زیگورات اور, حدود 2100 ق.م
تصویر37 - -طرح بازسازی شده زیگورات اور, حدود 2100 ق.م (از روی یک طرح خطی در موزه بریتانیا , لندن)
در خرساباد، مساحت:400 هزارمتر مربع، بیش از 200 حیاط و اتاق، شهر روی تپه بود با ارتفاع 15 متر، مجموعه تقارن ندارد و متشکل از اتاقها و تالارهای چهارگوش می‌باشد گرداگرد حیاط، پوشش اتاقها با تاغهای گهواره‌ای خشتی بود، دروازه با دیوهای غول آسای نگهبان که 4 متر ارتفاع داشت ایجاد شده بود. زیگورات نیز در این مجموعه قرار داشت که احتمالاً 7 طبقه داشت که 4تای آن باقیمانده، ارتفاع هر طبقه 5.5 متر است، هر طبقه دارای رنگی متفاوت بود، دیوار کاخ دارای کنگره بوده و دو طرف دروازه تاغ‌دارش 2 برج چهارگوش قرار گرفته، دورتادور تاغ و برجها با نوارهایی از کاشیهای لعابدار با رنگهای درخشان پوشانده شده، در دروازه دو گاو بالدار با سر آدم پاسداری می کردند.
مشابه چنین دروازه‌ای در تخت جمشید می باشد ولی با این تفاوت که گاوهای تخت جمشید از کنار دارای 3 پا یوده ولی گاوهای آشور از بغل دارای 4 پا می باشند.
این کاخ مساحتی نزدیک به 400 هزار متر مربع و بیش از 200 حیاط و اتاق داشت . شهری که این ارگ – کاخ مشرف بر آن ساخته شده بود روی تپه ای به بلندی تقریبا 15 متر قرار داشت و نزدیک به یک و نیم کیلو متر مربع مساحتش بود .
شاید کاخ را به این دلیل در سطحی بالاتر ساخته اند که از سطح سیلابها بالاتر باشد ، ولی همین بلندی باعث می شد که مقر پادشاه در نقطه ای بین خانه های زیر دستانش و خدایان واقع شود . با آنکه سازندگان کاخ در صدد ایجاد تقارن بوده اند ولی خود کاخ نقشه ای آشفته و پرت دارد و مجموعه ای از اتاقها و تالارهای چهار گوش را در بر می گیرد که خوشه وار به گرد حیاطهای چهار گوش ساخته شده اند (. شکل اتاقهای دراز و باریک و جسامت دیوارهای جانبی حکایت از آن دارد که اتاقها با طاقهای گهواره ای خشتی پوشانده شده بودند )، و این مفید ترین و علمی ترین روش سقف زنی در منطقه ای بود که نه الوار کافی داشت نه سنگهای مناسب کارهای ساختمانی . در پشت حیاط اصلی ، که هر ضلعش به 900 متر می رسد ، اقامتگاه پادشاه قرار داشت ؛ وی در همین جا ماموران بیگانه را رسما در اتاق دراز ، بلند و پر تلالو تاجگذاری خویش به حضور می پذیرفت . میهمانان خارجی ، از یک حیاط بزرگ دیگر وارد می شدند ، از دروازه مرکزی بین دیوهای غول آسا ی نگهبان که نزدیک به چهار متر ارتفاع داشتند می گذشتند و به حضور پادشاه تاجدار بار می یافتند . میهمانان که در حیاط به انتظار بار یافتن می ایستاند ، وقت کافی برای اندیشیدن درباره ناچیزی خودشان در مقایسه با قدرت و سطوت پادشاه پیدا می کردند ، زیرا روی دیوارها با پیکره های غول آسایی از پادشاه و درباریانش مزین شده بود .
سارگون !! شهر و کاخش را مظهر وبیان عظمت خویش می دانست و گمان می کرد که پایه های این عظمت بر اطاعت و انقیاد دشمنان وی نهاده شده اند . او در کتیبه ای می نویسد : من شهری را با [ زحمت ] مردم که به وسیله دستانم مطیعشان کرده بودم ساختم ؛ آشور ، نبو ، مردوک ، ایشان را به تسلیم در برابر من و به گردن گرفتن یوغ من در پای کوه موسری ، بالای نینوا ، وا داشتند . و در کتیبه دیگری می گوید : سارگون ، پادشاه جهان ، شهری ساخته است . آن را دور شروکین نامیده است . در داخل این شهر ، کاخی بی مانند بر پا داشته است . علاوه بر مجموعه حیاطها ، اتاق تاجگذاری ، اتاقهای دولتی ، حرم ، آبریزگاهها و حمامها ، و اتقهای نگهبانان که کل کاخ را تشکیل می دادند ، معبد اصلی و زیگورات نیز در این ارگ وجود داشتند . زیگورات خرساباد احتمالا هفت طبقه داشته است ، که چهار تای آنها تا به امروز حفظ شده اند ؛ ارتفاع هر طبقه پنج و نیم متر است و هر یک رنگی متفاوت با دیگری دارد . برای دستیابی به این زیگورات ، خر پشته حلزونی پیوسته ای دور تا دور ساختمان از کف پایین ترین طبقه تا نوک بالاترین طبقه ساخته شده بود . نمای کاخ از یک دیوار جسیم کنگره دار تشکبل شده بود ، و در دو طرف دروازه طاقدارش دو برج چهار گوش دیده می شد . دور تادور طاق وروی برجها را با کتیبه هایی از کاشیهای لعابدار با رنگهای درخشان پوشانده بودند که نتیجه کلی اش ساختمانی مجلل وبا شکوه بود . به نظر می رسد که شکوه و درخشندگی گیج کننده نیز بخشی از این نقشه پادشاه آشور برای متحیر ساختن میهمانان بوده است . از دروازه اصلی کاخ ، دو گاو بالدار غول پیکر با سر آدم پاسداری می کردند . این گاوهای آدم سر را می توان مشتق شده از پیکره های مشابه جانوران در بوغاز کوی حتیها پنداشت .
در هر دو مورد از جانور برای دفع دشمن مرئی یا نامرئی و بخشیدن جلوه ای پرشکوه و برجسته به نمای کاخ استفاده شده است . این پیکره ها تا اندازه ای همه جانبی و تا اندازه ای برجسته ساخته شده اند ، ودر آنها دید تمام رخ در حال استراحت با دید جانبی در حال حرکت در هم می آمیزد و این در آمیختگی با افزوده شدن یک پای پنجم ، به اوج تاثیر گذاری می رسد . غول آسایی پیکره ، کنده کاری برجسته و گیرا ، پیچ و تاب ظریف بالها و الگو بندی سطح پیکره با نمایش سنتی جزییات ، برروی هم ، شکوه و قدرتی شگفت انگیز پدید می آورند که امروزه نیز از دیدنش حالت ترس آمیخته با احترام به آدمی دست می دهد. ولی این پیکره های با شکوه بیش از آنچه نگهبانان پادشاه به شمار آیند موجب تقویت مقام سلطنت او می شوند . تاجهای شاخدار خدا- شاهان اکد و نقابهای درشت چشم وریشدار شناخته شده از زمان سومر به بعد در آنها جلب توجه می کند ، بدنهای شیر و گاو گونه اشان حکایت از قدرت فوق انسانی و درنده خویی پادشاه و بالهای عقابی شان حکایت از سرعت عمل او در اجرای عدالت یا انتقام گیری دارند . محسنات پادشاه آشور با حروف درشت بر روی این جانوران دو رگه نوشته شده است . هنر باستانی ، بارها بر ترس و ستایش دائمی انسان از جانوران بزرگ که به عنوان استعاره هایی برای نمایاندن نیروهای طبیعت و خود خدایان مورد استفاده قرار می گرفتند ، مهر تایید زده است .
دانلود تحقیق معماری ایلخانی
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 28 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 24 |
تحقیق معماری ایلخانی
به نام خدا
خصوصیات عمده معماری ایلخانی
آثار ساختمانی دوره ایلخانی مرحله ای از تاریخ پیوسته معماری اسلامی ایران است و اشکال دوره های قبل و خصوصیات طرح و جزئیات آنها را منعکس می کند.
سبک معماری دوره ایلخانان مستقیماً از سبک آثار ساختمانی دوره سلجوقی اقتباس شده است.
معماری سلجوقی و ایلخانی از حیث اوضاع و شرایط متظاهر شدنشان با هم شباهت دارند.
در دوره سلجوقیان و همچنین در دوره ایلخانیان ساختمان های دینی از قبیل مساجد و مدارس و زیارتگاه ها و مقبره ها بر ساختمان های غیردینی رجحان داد شد و این نشانه کامیابی اقتصادی آن زمان است.
در دوره ایلخانی مساله عمده تلفیق و ترکیب اشکال ساختمانی و تزئینی موجود بود.
معماریان دوره ایلخانی همه نقشه و مصالح و روش ساختمانی دوره سلجوقی را اقتباس کردند و مقبره برجی در معماری سلجوقی اهمیت داشت و در دوره ایلخانان از آنها به عنوان الگو استفاده شد.
در ساختمان های دوره ایلخانان اهمیت زیادی به عمودیت و ظرافت اشکال منتخب داده شده است و با مقایسه با آثار ساختمان های سلجوقی، نسبت اطاق ها تغییر داده شده و اطاق ها از نظر بلندی، نسبت به اندازه های افقیشان، بلند شده اند. در دوره ایلخانان نسبت به دوره سلجوقیان، ایوان ها باریکتر و قدرت ساختمانی بنا عمداً تمرکز داده شده است. حد فاصل خارجی و داخلی دیواره ها و جرزها در عمق کار شده و به همین جهت دیوارهای ضلعی نازک و جرزهای سنگین گوشه ای بوجود می آورد. در داخل شبستان دیوارها را به همان ترتیب نازک می ساختماند و فقط نقاطی را که تمام سنگینی گنبد بر روی آنها بود، ضخیم می ساختند.
از دوره ساسانیان معماران ایرانی از نیم طاق به عنوان واسطه میان محوطه مربع شکل بنا و گنبد مدور استفاده می کردند. استعمال این شکل باستانی مداومت یافت، بدون آنکه بناهای مسلمان احساس کنند که برای قرار دادن گنبد بر روی ساختمان مربع شکل به شکل دیگری از بنا نیازمندند. با این حال نیم طاق، میانی سایه افکن ظاهراً حساسیت سازندگان را علیه خود برمی انگیخت و در دوره سلجوقیان قبه های مقرنس برای از میان بردن نیم طاق میانی بکار رفت. در دوره ایلخانان نوع و شکل قبه و گنبد سلجوقیان ادامه پیدا کرد و قبه های مقرنس رونق بیشتری پیدا کرد.
معماری ایلخانی هم جنبه جهانی و امپراطوری داشت و هم جنبه محلی و همچنین نفوذ خارجی در قسمت معماری زیاد نبود.
طبقات ابنیه
ساختمان هایی که دارای جنبه دینی هستند، عبارتند از:
1. مسجد 2. مدرسه 3. مقبره
مسجد: مسجد در شکل کامل ایرانی خود دارای این خصوصیات است در اول محور طولی بنا سه در ایوان قرار دارد که جلوی آن صحن باز واقع است. طاق نماهای دور صحن به چهار ایوان ختم می شوند که در ایوان در محور طولی و دور ایوان در محور عرضی قرار دارند و شبستان ها در پشت طاق نماها واقعند. ایوان اصلی در محور طولی مسجد و روبروی ایوان ورودی که سوی دیگر صحن است قرار دارد و به شبستان مربع شکل باز می شود که گنبد دارد و در دیوار انتهایی آن، در انتهای محور طولی مسجد محراب واقع است.
قدیمی ترین مسجد موجود در ایران که همه این عوامل را دارد مسجد جامع زواره است.
از دوره ایلخانان فقط یک بنا که واجد که شرایط فوق باشد وجود دارد که مسجد جامع ورامین است.
مدارس، نقشه کلی مدرسه به ------- شبیه نقشه مسجد است که با وجود اختلاف در مورد استفاده از آنها، نقشه مدرسه های ایران نقشه مدرسه ـ مسجد نامیده شده است.
مقبره ها: به دو دسته تقسیم می شوند: دسته اول آنهایی که شبستان مربع شکل گنبددار دارند و دسته دوم مقبره های برجی با اشکال مدور و مربع و چندوجهی.
درباره ساختمان های غیردینی ذکری مختصر کفایت می کند.
کاروانسراها: شکل کاروانسراها از لحاظ مسکونی دور صحن حیاط شبیه شکل مدرسه است، بجز آنکه صحن حیاط آن خیلی بزرگتر است. صحن بزرگ برای نگاهداری حیوانات بارکش کاروان بکار می رفت و دیوارهای خارجی ----- بود و شبستان گنبددار به ندرت در پایان محور طولی ساخته می شد.
رابطه ابنیه با محل آنها
مقبره دوره ایلخانان به پیروی از رسم قدیم جدا ساخته شده و از همه سمت ---- -بوده است. شواهد ابنیه ی باقیمانده نشان می دهد که قبور سلاطین در نقاط مخصوص قرار داده می شد و قبر افراد بسیار مهم گاهی در ناحیه ای معمور در نزدیکی مسجد یا زیارتگاه انتخاب می شد، ولی محل معمول برای ساختمان مقبره های برجی یا زیارتگاه یکی از قبرستان های محلی بود.
علاوه بر مقبره ها یک نوع ساختمان دیگر نیز معمولاً منفرد است و آن کاروانسراها بود که یا در خارج شهر در امتداد جاده های تجاری و یا نزدیک دروازه شهر ساخته می شد.
بناهایی که برای مصارف دیگر ساخته می شد معمولاً در نواحی آباد برپا می گردید و جهت معین و محور طولی داشت. چون این بناها جنبه دینی داشتند، جهت آنها در جهت معین محراب قرار داشت و طول بنا از سردب ورودی تا محراب بود.
گاهی محدودیت های مکانی، یا رابطه لازم ساختمان یا ابنیه موجود، مستلزم آن بود که محراب در نقطه ای غیر از انتهای محور طولی نقشه قرار گیرند. از جمله محراب زیارتگاه ---- بکران، نزدیک اصفهان که در دیوار کوتاهی که جلوی سمت باز ایوان قرار دارد، ساخته شده است.
وقتی ساختمان ها در نقاط معمور بنا می شدند، یا راه های ارتباطی به دقت به آن ناحیه مرتبط می شدند و یا اینکه به راه های ارتباط توجهی نمی شد و در آن صورت خیابان ها و کوچه ها طوری تغییر داده می شدند که از مقابل بنا عبور کنند.
استادانه ترین و از نظر معماری زیباترین وسیله اهمیت دادن به سردری که به خیابان باز می شد، بلند ساختن آن و قرار دادن دو مناره در دو طرف آن بود. این نوع معماری از دوره ایلخانان به بعد متداول گردید.
در دوره ایلخانان رسم دیرین اسلامی در ایران یعنی ساختن ابنیه مرکب در دستگاه های متعدد ادامه یافت. به نظر می رسد که نمو اینگونه مجموعه ساختمان با تراکم و ازدیاد ابنیه، از خصوصیات معماری اسلامی در ایران بوده است.
هم در دوره های قدیم تر و هم در ادوار بعد مساجد چندین شهر در ابتدا یا در انتها بازار سرپوشیده و یا در جوار مسیر آن قرار داشت، در حالی که هیچ یک از مساجد موجود از زمان ایلخانان چنین وابستگی ندارد.
برای ساختمان مهم معمولاً محل مرتفع ترجیح داده می شد.
روش و مصالح ساختمانی
به نظر می رسد که از دوره های قدیم تر مدارکی حاکی از طرح ریزی و نقشه کشی قبل از آغاز ساختمان وجود داشته باشد و فقط یک مدرک کوچک می رساند که ساختمانی دوره ایلخانی از روی نقشه های مطالعه شده ساخته می شد.
در مورد آثاری که تزئینات مفصل و پرکارتر دارند احتمال می رود که برای انجام و اتمام قسمت های تزئینی وقت بیشتری لازم بوده تا برای زیرسازی خود بنا.
از وقتی که طرح ساختمان بر روی زمین ریخته می شد تا وقتی که ساختمان به اتمام می رسید به طور قطع یک نوع مقیاس اندازه گیری به کار برده می شد، صرف نظر از اینکه از نقشه ترسیم شده پیروی می شد یا نه؟
نقش استاد کار ماهر
نام عمده ای از استادکارها که در ساختمان ها یا تزئین بعضی از ابنیه دست داشته اند در نقاط مختلف ساختمان ها باقیماند همکاران است. از جمله در کتیبه های تاریخی و در انتهای کتیبه های دینی یا به صورت امضا در کتیبه های محراب یا در داخل حاشیه یا صفحه یا دایره ی کوچکی که مخصوص این کار تعبیه گردیده است.
انواع آجر
آجر معمولی
آجر کوچک: آجرهای مربع شکل بکار رفته در دوران سلجوقی
آجر تراشدار: خشت تر را در قالب معمولی تراشیده و با چاقو یا سیم تغییر شکل داده و بعد پخته اند. به کار رفته در ساختمان ها با آجرکاری مفصل
آجر قالبی مخصوص: به اشکال معین برای قسمت های مختلف و مخصوص بنا، از قبیل ستون چه های زاویه
خست: به 3 طریقه بکار می رفته است:
- · کلیه بنا از خشت
- · دیوارهای پایین از خشت و گنبد از آجر
- · هسته مرکزی دیوار از خشت و سطح نمای آن از آجر
آجر مستعمل: در بسیاری از ساختمان این دوره از آجر قدیمی استفاده می شده است.
بندکشی: اغلب ساختمان ها بعد از آنکه ساختمان دیوار به اتمام می رسید، بندکشی می شد. معمولاً بندکشی طوری انجام می یافت که هم سطح دیوار باشد.
آجرچینی: به طور کلی در آجرچینی ساختمان های دوره ایلخانان علاقه کمتری به تنوع طرح ها و توجه کمتری به تناسب نزدیک لایه های طرح با خود ساختمان نشان داده شده است.
گچ: در دوره ایلخانان گچ به آهک ترجیح داده شده است و ترجیح گچ به آهک از آن جهت بود که زودتر خود را می گیرد و کمک بزرگی به طاقنماها و سقف ها بر روی پوشش های موقت یا دائم به شمار می آمد. نمونه ها نشان می دهد که اغلب گچ با خاک رس و شن و ماسه و حتی گل مخلوط می شده است.
انواع آجرچینی:
- 1. آجر معمولی
- 2. آجرچینی معمولی دو رجه
- 3. طرح مربعی اریبی (یا طرح لوزی)
- 4. اسامی یا عبارات مقدس
- 5. طرح تسمه ای (یا طرح صلیبی یا مشبک)
- 6. طرح زاویه دار
- 7. طرح جناغی
سنگ صاف
در شش بنا یعنی مقبره برجی سلماس و خیاو و دو مقبره برجی در مراغه و کاروانسرای مرند، پی بنا از سنگ صاف ساخته شده که از دو تا پنج ردیف افقی تشکیل یافته و سطوح عمودی پی با سطح دیوار تراز است.
قلوه سنگ و پاره آجر
از دوره ایلخانان فقط یک ساختمان از این قسم باقیمانده و آن مقبره پیر بکران در حوالی اصفهان است. در این دوره در سه ساختمان زیرسازی دیواره از قلوه سنگ و روکش آن یا از آجر و یا از سنگ صیقلی شده است. این ساختمان ها عبارتند از: برج مدور در ربع رشیدی تبریز، مقبره برجی منهدم شده در ری و زیارتگاه داخلی صحن مسجد جامع شیراز.
چوب: چوب غالباً به شکل قطعات مدور و دراز بکار رفته و به موازات جهت دیوار به صورت افقی قرار داده شده است. در ابنیه دوره های قبل از ایلخانان استعمال چوب به این طرز کاملاً مرسوم بود.
برای نگاهداری بعضی از قسمت های بنا نیز چوب بکار می رفته است. در مسجد جامع علی شاه تبریز تیرهای چوبی که به زاویه قائم در جهت دیوار قرار داده شده اند هره های دیوار آجری را که تا 20 سانتیمتر از صفحه پایین دیوار جلوتر هستند نگاهداری می کنند.
در مسجد جامع ورامین طاق های مقرنس و سردرهای ورودی بوسیله تیرهایی که از طاق آجری نیم دایره بیرون آمده آویزان شده و نگاهداری می شود.
آهن: در محل تلاقی در گوشه خارجی سردرب ورودی کاروانسرای ----، یک قطعه آهن به شکل زاویه قائم جهت اتصال به چوب میخکوب شده است. این عامل استحکام همزمان با ساخت کاروانسرا به کار برده شده است.
خصوصیات ساختمانی
شالوده: از فرسودگی و سایش اطراف بناهای موجود معلوم می شود که پی بنا معمولاً از سنگ و قلوه بوده است.
پلکان: در همه سازه های این دوره پله های معمولی داخل مارپیچ که دور ستون مدور آجری می گردد وجود دارد.
طاق ها: دوره ایلخانان برای تکامل گنبد دو جداره آجری ممتاز است و انواع دیگر طاق های این دوره از دوره سلجوقیان معمول و متداول بوده است. از این دوره هیچگونه وسیله جدید فنی و اشکال تازه پدید نیامده و چون سطوح ساختمانی زیر طبقات طرح های تزئینی پنها بود، علاقه زیادی نسبت به زیرسازی و ابتکار ساختمانی در انها نشان داده نمی شد.
انواع طاق های دوره ایلخانی:
- · طاق ضربی
- · طاق روی جرزهای مربع یا مربع مستطیل
- · نیم گنبد
- · طاق های مقرنس
سطوح داخلی طاق ها را به انواع مختلف تزئین می کردند، ولی سطوح خارجی در معرض باد و باران و هوا قرار داشت. برای حفاظت سطح خارجی طاق با آن را با کاهگل یا خاک اندود می کردند یا پوششی از آجر صاف روی آن قرار می دادند.
بناهای دوره ایلخانان مانند بناهای دوره سلجوقی سعی داشتند طاق هایی با حداقل قالب و چوب بست بنا کنند.
استفاده مداوم از گچ عامل مهمی بود که بناهای ایرانی را قادر می ساخت بدون قالب نگهدارنده مرکزی، طاق های بزرگ بسازند.
در ساختمان های موجود از دوره ایلخانان، فواصل وسیع بین دو جرز که با طاق پوشیده شده باشد کمتر دیده می شود. به علاوه به نظر می رسد که بناهای آن دوره علاقه زیادی به ساختن انواع و اقسام اشکال گوناگون نشان نمی دادند. به همین جهت در حالی که هر یک از طاق های نقاطی از مسجد جامع اصفهان که به دوره سلجوقیان نسبت داده می شود، با طاق مجاور خود فرق دارد، در مسجد جامع ورامین چند نوع محدود به کرات بکار رفته است.
در ابنیه دوره ایلخانان طاق های راهرویی غالباً ساخته شده و طاق های گوشه ای متداول بوده است. طاق های برخوردگاه دو سقف به ندرت دیده می شود و در فواصل دیوارهای مسجد جامع ورامین پیدا می شود، ولی طاق های صاف که بر سردرهای ورودی و سرسراها، مانند سرسرای مقربه اولجایتو و مسجد جامع یزد دیده می شود، در این دوره بیش از دوره های قدیم بکار رفته است.
گنبدها: بیست و هشت عد از ابنیه دوره ایلخانان دارای گنبد هستند و تعدادی دیگر زمانی گنبد داشته اند که باقی نمانده است.
انواع گنبد:
- · گنبد منفرد
- · گنبد دو جداره واقعی
- · گنبد داخلی که زیر سقف مخروطی شکل یا گنبد چادری چند سطحه پنهان است.
هر سه نوع گنبد قبل از دوره ایلخانان در ایران مرسوم بوده است. نوع اول زاویه مستقیم گنبدهای دوره ساسانی است و نمونه های بسیاری از آن در ابنیه سلجوقی پیدا می شود. واضح‌ترین نمونه اصلی نوع دوم، مقبره سلطان سنجر در مرو است و معروف‌ترین نمونه نوع سوم، گنبد قابوس می باشد.
در گنبدهای دوره ایلخانان کوشش برای ازدیاد عظمت و ابهت و یافتن راه حل تازه برای مسائل ساختمان آشکار است. گنبد دو بر در ایران، که در این که در این دوره آغاز شد تا دوره تیموری و صفوی ادامه یافت.
طرح گنبد بیضی شکل نوک تیز در دوره ایلخانان بسیار شبیه مقطع قوس نوک تیز راهروها و قوس دیوارهای ابنیه است. این شباهت طرح ممکن است کوشش ---- بوده است و نیز نمونه گنبد نوک تیز بیضی شکل دوره ایلخانان روی استوانه بلند منجر به لغو گنبد پیاز شکل گردید که در قرن پانزدهم و قرون بعد رواج یافت.
در این شکل اصول ساختمانی فدای حداکثر تاثیر احساساتی شده است. اینگونه گنبدهای پیازی شکل روی استوانه مدور بلند از خصوصیات طرح قرن پانزدهم است و روی مقابر و مساجد مشهد و سمرقند دیده می شود و تا دوره صفویه عمومیت داشت و مورد توجه بود.
از فواید گنبد دو بر آن بود که گنبد داخلی شبستان با تزئینات مفصل و پرکاری که داشتند از آسیب هوا محفوظ می ماندند. چندین ساختمان دارای گنبد دو بر، پلکانی بین دو دیوار دارند که به فضای دو گنبد منتهی می شود. این فضا در پایهی گنبدها نیم متر عرض دارند و پله ها برای بازرسی بنا و تعمیرات بکار می رفته است.
گنبدهایی که در این دوره ساخته شده است از لحاظ نسب و سنت مستقیماً به دوره ساسانیان ـ با واسطه دوره سلجوقیان ـ می رسد و در ضمن توجه خاصی مبذول گردیده که ساختمان آن طوری باشد که حداکثر استحکام ممکن رعایت شده باشد.
طاق نماها
در دوره ایلخانان اغلب روی هره پیش آمده که چند سانتیمتر عمق داشت، ساختن طاق شروع می شد.
پا طاق مقرنس: مقرنسکاری را به طریق زیر انجام می گرفته است:
پر کردن یک ناحیه یا سطح مقعر با دو یا چند طبقه ربع گنبدی کوچک که در آن راس ربع گنبدها در هر طبقه از طبقه زیر پیش آمده تر است.
مقرنسکاری از خصوصیات معمولی معماری سلجوقی بود، ولی در دوره ایلخانان اشکال مزبور کاملتر، مفصلتر و تنوع زیاد حاصل کرد.